Molen Taal

Soms valt het op, dat niet werkende molens niet altijd in dezelfde wiekstand staan. Dit heeft zijn reden en is een gevolg van de mogelijkheid die de molenaar heeft om met zijn omgeving te communiceren.

De molen was altijd een middelpunt in haar omgeving, die door zijn klanten op de hoogte werd gebracht van het wel en wee in deze gemeenschap.

Wieken in vreugde stand:

: Vreugde

Is er reden tot vreugde, dan laat de molenaar dat blijken door de wiek te laten stoppen juist voordat deze de hoogste stand heef bereikt ('komende"). Dit vind plaats bij geboorte, huwelijk en dergelijke vreugdevolle gebeurtenissen.

Rust voor korte duur:

: Korte rust

Met de wieken (roeden) in zuiver horizontale en verticale stand, dus met de 'roede voor de borst' laat de molenaar zien dat zijn stilstand voor korte duur is en dat hij van plan is binnen korte tijd weer met zijn werk te beginnen.

Op zon- en feestdagen en andere dagen van rust stond de molen 'euverhooks' (overhoeks) of 'in 't kruuts' (in het kruis).
Bij feestelijke gelegenheden werden de wieken nog versierd met vlaggen e.d. Op zaterdagavond werd de molen door de mulder nog even 'in de zunjig' gezet. Tegenwoordig vrijwel in ongebruik geraakt, doordat molens niet meer dagelijks bemand zijn.

Als de molen met de zeilen voor stil staat was er geen maalwerk meer op de molen of er was een acuut defect. Maar meestal zat men gewoon om maalgoed verlegen.
Tegenwoordig ziet men molens wel eens zo staan als de mulders pauzeren.

De ruststand (in ‘t kruis (wijdbeens), ook overhek of overhoeks genoemd)

Na gedane arbeid wordt en werd de molen op zaterdagavond en de avond voor de feestdagen door de molenaar in deze stand gezet. Voor het onderhouden van de molen zou dat de beste stand zijn. Bij regenachtig weer kan het water van de roeden lopen, dat vooral bij de houten roeden in vroegere tijden van belang was. Bovendien was het de meest veilige stand tegen blikseminslag. Nu de molens van bliksemafleiders zijn voorzien, is de kruisstand als ruststand veelal vervangen door de rechtstand. Zo ook op De Zandhaas.

Wieken in de Rouwstand:

: Rouw

Staat daarentegen de verticale wiek even voorbij het hoogste punt ("gaande"), dan betekent dit, dat er iemand overleden is en dat de molenaar daarom rouwt.

Bij overlijden van mulder of familielid, werd de molen in de 'rouw' gezet. Vaak bleef men deze wiekstand 6 weken lang gebruiken. De molen staat stil vóór de onderste wiek zijn laagste punt bereikt.
Bij overlijden van leden van het Koningshuis wordt de molen tot en met de bijzetting in de rouw gehouden.

Rust voor lange duur:

: Wij zijn op vacantie

Staan de wieken in de x-formatie, dus in de hoeken van 45 graden met de horizontale en verticale ruststand, dan geeft de molenaar te kennen dat zijn rust van lange duur is. Dikwijls is deze stand niet meer waar te nemen doordat er bliksemafleiders zijn gemonteerd. Ook in oorlogstijd werden met vooraf-afgesproken seinen berichten doorgegeven en in de laatste wereldoorlog werd er naarstig gebruik van gemaakt om onderduikers e.d. te waarschuwen voor razzia's

De ruststand (in ‘t kruis (wijdbeens), ook overhek of overhoeks genoemd)

Molen in 't kruus, molenaar naar huus

Als de mulder tussendoor naar huis moest eten, terwijl zijn maalwerk nog niet gedaan was, dan werd de molen gevangen (geremd) en in de zeilen in de overhoek achtergelaten. Aan deze stand was dan van ver te zien dat de molenaar even van het werk weg was. 'Staat de molen in het kruus, dan is de mulder naar huus'. Ook molenaars die meel moesten rond brengen lieten op dergelijke manier de molen achter. Voor dit gebruik mocht er wel geen onbetrouwbaar weer zijn...

Bron : http://www.molensinweert.nl/molentaal.htm

Molen Taal

Wieken in vreugde stand:

Rust voor korte duur:

Wieken in de Rouwstand:

Rust voor lange duur:

Maak jouw eigen website met JouwWeb